Genel anlamda geçici hukuki koruma, özel olarak ise ihtiyati tedbir yargılamasında, özellik arz eden iki durum bulunmaktadır. Bunlardan birisi, hukuki dinlenilme hakkına, diğeri ise ispat ölçüsüne ilişkindir[1].
İhtiyati tedbir yargılaması, basit ve kısa süren bir yargılamadır. İhtiyati tedbir kararının bir an önce verilmesinin gerektiği hâllerde, karşı tarafa haber verilmesi, tedbirin amacını engelleyecek bir durum ortaya çıkarabilir. Bu nedenle, talep edenin haklarının derhâl korunmasında zorunluluk bulunan hâllerde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 390. maddesinin 2. fıkrası uyarınca, karşı taraf dinlenmeden de ihtiyati tedbir kararı verilebilmektedir.
İlgili kanun maddesi uyarınca, hâkim, karşı tarafın dinlenmesinin ihtiyati tedbirin amacını bertaraf edeceği kanaatindeyse, karşı tarafı dinlemeden ihtiyati tedbir kararı verebilecektir. Ancak bu durum, her koşulda tedbir talebinin karşı tarafa bildirilmeyeceği, karşı taraf dinlenmeden karar verilebileceği anlamına gelmemektedir. Bu anlamda olmak üzere, sakınca olmayan veya ihtiyati tedbirin amacını tehlikeye düşürmeyen hâllerde, karşı taraf dinlendikten sonra ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Bu açıklamalar uyarınca, karşı tarafın dinlenip dinlenmeyeceği konusunda hâkimin takdir yetkisinin bulunduğu anlaşılmaktadır[2].
Öte yandan, karşı tarafın dinlenmemesi, hukuki dinlenilme hakkının tamamen ortadan kalktığı anlamına da gelmemektedir. Nitekim ihtiyati tedbirin ivediliği gereği, karşı tarafın karardan önce olmasa bile, ihtiyati tedbir kararı verildikten sonra dinlenilmesi zorunludur. Tedbire karar verilmesi hâlinde, karşı tarafa itiraz hakkı tanınmakta, ayrıca bunun dışında talepte bulunan da teminat göstermektedir[3]. Ayrıca öğretide, karşı tarafın dinlenmemesi, talep edenin ileri sürdüğü tehlikeden daha büyük bir tehlike yaratacaksa, duruşma açılmasının uygun olduğu belirtilmiştir[4].
Berna Berfin KAYA
[1] Pekcanıtez, Hakan/Özekes, Muhammet/Akkan, Mine/Taş Korkmaz, Hülya, Medeni Usûl Hukuku Cilt III, 15. Baskı, İstanbul 2017, s. 2474.
[2] Görgün, L. Şanal/Börü, Levent/Toraman, Barış/Kodakoğlu, Mehmet, Medenî Usûl Hukuku, 7. Baskı, Ankara 2018, s. 735.
[3] Pekcanıtez/Özekes/Akkan/Taş Korkmaz, s. 2475.
[4] Pekcanıtez/Özekes/Akkan/Taş Korkmaz, s. 2475.